७३ व ७४ वी घटना दुरुस्ती क्रांतिकारी घटना – माजी निवडणूक आयुक्त जे. एस. सहारिया
नागपूर : राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठाच्या पदव्युत्तर राज्यशास्त्र विभागात शुक्रवारी (२२ नोव्हेंबर २०२४) ‘महाराष्ट्रातील निवडणुकीचे राजकारण’ या विषयावर आयोजित विशेष व्याख्यानात माजी निवडणूक आयुक्त श्री. जे. एस. सहारिया यांनी ७३ व ७४ व्या घटना दुरुस्तीला सामाजिक लोकशाहीतील क्रांतिकारक घटना म्हणून संबोधले. यामुळे केंद्र, राज्य आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांचा त्रिस्तरीय राज्यव्यवस्था प्रणालीचा प्रारंभ झाला, असे ते म्हणाले.
सहारिया यांच्या मार्गदर्शनाखाली या कार्यक्रमात प्रमुख वक्ते म्हणून मुंबई विद्यापीठातील प्रा. डॉ. मृदुल निळे आणि जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ दिल्ली येथील प्रा. डॉ. हरीश वानखेडे यांची प्रमुख उपस्थिती होती. सहारिया यांंनी या बदलामुळे लोकशाहीच्या स्थानिक विकेंद्रीकरणास मदत मिळाली तसेच महिला, दलित, आदिवासी आणि वंचित-उपेक्षित घटकांचा सहभाग वाढवला, हे महत्त्वपूर्ण असल्याचे सांगितले. याव्यतिरिक्त, राज्यातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांतील निवडणूक प्रक्रियेवर संशोधनाच्या अभावावरही त्यांनी लक्ष केंद्रित केले.
व्याख्यानेद्वारे, प्रा. मृदुल निळे यांनी निवडणूक सर्वेक्षणाच्या आयोजनाबद्दल माहिती दिली, तर प्रा. डॉ. हरीश वानखेडे यांनी महाराष्ट्रातील सत्ताशक्तीतील बदलत्या गतिशीलतेवर आपले विचार मांडले.
कार्यक्रमाचे अध्यक्षस्थान डॉ. विकास जांभुळकर यांनी भूषवले, तर संचालन डॉ. प्रमोद काणेकर यांनी केले. विभागाचे शिक्षक आणि विद्यार्थी यांचा या कार्यक्रमाच्या यशस्वीतेसाठी महत्त्वपूर्ण सहभाग होता.
संपूर्ण कार्यक्रमाचे मुख्य उद्दिष्ट लोकशाही प्रक्रियेतील सुधारणा, स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणूक प्रक्रिया आणि या क्षेत्रात अधिक संशोधन करण्यासाठी विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देणे हे होते.
